Ấm tử sa được xuất hiện từ khá lâu trước đó tại đất nước Trung Quốc và được mệnh danh là loại dụng cụ đựng trà có chất lượng tốt nhất vào thời điểm đó. Nhiều người còn đồn đại rằng bên cạnh khả năng chứa trả của mình thì nó còn sở hữu nhiều công dụng kỳ diệu khác, vậy đó thực sự là gì?
Ấm tử sa đến từ đâu?
Ấm tử sa lần đầu tiên được tạo ra là một loại ấm được làm từ đất nung ở nhiệt độ cao tại vùng Nghi Hưng của Trung Quốc từ rất nhiều năm về trước. Lý do mà nó có tên là tử sa bởi bề ngoài của nó có một màu tím đặc trưng, từ đó người Trung Quốc đã dùng cái tên tử sa để đặt cho loại ấm này.
Đồng thời, cũng có nhiều người nói rằng nguồn gốc của cái tên tử sa là bởi nó được làm từ một loại đất sét đặc biệt ở vùng Nghi Hưng. Người dân của vùng này hay gọi loại đất này là đất tử sa, bởi phần màu tím đặc biệt cấu tạo nên nó.
Để có thể tạo được loại ấm này, người ta đã sử dụng một loại đất có độ mềm vừa phải để nắn thành hình ấm một cách hài hòa. Đặc biệt, sau khi nắn xong người ta không tráng men loại ấm này bên trong như nhiều loại khác, điều này giúp cho nó giữ được hương vị tự nhiên lâu hơn.
Tuy nhiên, người ta đã nung ấm tử sa ở một nhiệt độ cao trong một khoảng thời gian khá lâu sau khi nắn xong phần đất mềm. Mục đích của việc này là để cho lớp vỏ trở nên cứng cáp và bền bỉ hơn như các loại ấm sứ cao cấp khác.
Hiện nay, có nhiều nơi đã biến tấu các cách thức làm trên của ấm tử sa để đạt lợi nhuận cao nhất. Tuy nhiên, có một yếu tố không có bất cứ nơi nào được thay đổi chính là loại ấm này sẽ không bao giờ được tráng men.
Công dụng của ấm tử sa
Được làm từ một loại vật liệu đặc biệt và cách thức làm ra cũng đặc biệt không kém, do đó mà loại ấm này sở hữu một vài công dụng tương đối thú vị. Dưới đây là 4 công dụng mà nhiều người hiện nay thường xuyên nhắc đến khi chọn mua loại ấm này.
Sở hữu khả năng giữ nhiệt tốt
Do được cấu tạo từ một loại đất sét đặc biệt và quá trình nung với nhiệt độ cao trong một thời gian dài nên nó có khả năng giữ nhiệt khá lâu. Điều này giúp cho bạn có thể thưởng thức hương vị của trà một cách tốt hơn mà không lo lắng về vấn đề nguội lạnh.
Đặc biệt, bạn hoàn toàn có thể rót trực tiếp một nguồn nước đang sôi với nhiệt độ cao vào ấm mà không cần lo lắng về tình trạng nứt vỡ. Bởi lớp vỏ được làm bằng đất này có khả năng chịu nhiệt tốt hơn bất kỳ loại vật liệu làm ấm nào ngoài kia.
Bạn cũng có thể chạm tay trực tiếp vào ấm sau khi rót phần nước với nhiệt độ cao vào bởi khả năng truyền nhiệt ra ngoài của nó khá chậm. Điều này đảm bảo cho bạn không bị bỏng nếu có lỡ chạm tay vào phần thân ấm sau khi rót trà mới đun sôi vào.
Đảm bảo hoàn toàn hương vị mà trà mang lại
Thường thì các loại trà được pha bằng ấm tử sa sẽ có hương vị ngon hơn hẳn so với các loại ấm khác. Do mùi vị của trà sẽ được các loại khoáng vi lượng có trong lớp vỏ đất cấu tạo nên ấm tăng thêm phần đậm đà và chất lượng.
Để có thể thực hiện được điều này là do phần bên trong của ấm không được tráng men như các loại ấm khác. Phần đất bên trong sau khi được nung cứng cáp có thể giúp cho hương vị của trà trở nên đậm đà hơn và giữ được lâu dài hơn.
Mang đến phong thái tao nhã, nhẹ nhàng và sang trọng
Sở hữu vẻ ngoài đơn sơ mộc mạc như các loại ấm cổ xuất hiện từ hàng ngàn năm trước, loại ấm này khiến cho không gian của bạn trở nên tao nhã hơn. Ngày nay có một số nơi đã cách tân loại ấm này bằng cách thay đổi màu sắc bên ngoài của lớp vỏ.
Chính điều này có thể làm loại ấm này thêm phần sang trọng, khiến cho không gian của gia chủ thêm phần hiện đại thanh lịch. Thậm chí, khi ngồi thưởng thức trà bằng loại ấm này, bạn cũng có một cảm giác thư thả và nhẹ nhàng đầu óc hơn rất nhiều.
Tăng thêm giá trị phong thủy cho người sở hữu
Không chỉ mang trên mình một vẻ đẹp sang trọng, tao nhã và cổ kính mà nhiều người còn cho rằng nó có thể tăng thêm tính phong thủy cho gia chủ. Khi sở hữu loại ấm này trong nhà, những người có mạng Hỏa, Kim, Thổ sẽ nhận được nhiều tài lộc và may mắn hơn.
Bởi nó được làm hoàn toàn từ đất, tức là nguyên tố Thổ, một nguyên tố hợp với cả ba mạng trên. Do đó khi sở hữu nó trong không gian sống của mình, không chỉ tinh thần của bạn trở nên thư thái hơn mà cuộc sống cũng trở nên tốt đẹp hơn.
Làm sao để nhận biết được ấm giả và thật?
Không quá khó để có thể phân biệt được đây thực sự là ấm thật hay ấm giả bởi loại ấm này được làm từ vật liệu và cách thức khá đặt biệt. Chưa kể, trái với vẻ bề ngoài đơn giản ấm tử sa là một nghệ thuật cực kỳ tinh xảo được cấu tạo ngay bên trong.
Dựa vào tỉ lệ của ấm để phân biệt thật giả
Hầu như các loại ấm tử sa được làm ra từ các nghệ nhân luôn mang đến một tỉ lệ gần như hoàn hảo mà các loại ấm giả không thể nào bắt chước được. Chỉ cần nhìn vào các tỉ lệ của các ấm thật là bạn có thể dễ dàng thấy được phần nắp ấm tạo với thân một tỉ lệ tuyệt đối.
Đặc biệt là các tỉ lệ không hề có giới hạn tùy vào khả năng sáng tạo của người nghệ nhân. Tuy nhiên mọi thứ đều tuân theo một nguyên tắc nhất định là phải đạt được một hình khối với tỉ lệ đối xứng hoàn hảo và hài hòa nhất.
Sử dụng âm thanh để biết ấm tử sa thật giả
Do bên trong phần nguyên vật liệu tạo nên ấm tử sa có chứa các khoáng chất kim loại khác nhau nên khi dùng phần nắp gõ vào thân sẽ có tiếng leng keng. Nếu như bạn sử dụng mà không nghe thấy âm thanh đó thì đây chắc chắn không phải là ấm thật.
Chú ý các đốm sáng xuất hiện trên bề mặt ấm tử sa
Không chỉ sở hữu các khoáng chất kim loại bên trong mà loại ấm này còn chứa một lượng thạch anh nhất định giúp cho ấm xuất hiện các đốm sáng li ti. Hầu như tất cả các loại ấm được làm từ phần đất tử sa Nghi Hưng mới có được đặc điểm này, các loại khác thì không.
Quan sát kỹ các mấu nối xuất hiện trong ấm tử sa
Hãy chú ý thật kỹ đến các mấu nối nằm bên trong phần ấm, bởi khi chế tác ra loại ấm này người nghệ nhân đã khéo léo nối các phần của ấm một cách hoàn chỉnh. Điều này đã vô tình tạo nên các mối nối giữa các phần này, điều mà các phương pháp làm ấm khác không thực hiện được.
Nhận biết ấm tử sa thật giả bằng vòng tròn đồng tâm
Chính phần vòng tròn đồng tâm cũng là một yếu tố để bạn có thể xác định được độ thật giả của loại ấm này. Khác với các loại ấm thông thường được làm bằng cách dùng khuôn đúc hoặc quay thì loại ấm này được làm hoàn toàn bằng tay, do đó mà phần đáy của nó sẽ không có vòng tròn.
Chạm vào các phần của ấm để phân biệt
Mặc dù sở hữu vẻ ngoài trông có vẻ hơi sần sùi nhưng khi bạn chạm vào thân ấm thì lại cảm thấy một sự trơn láng, mịn mà. Đây cũng là một trong các đặc điểm mà chỉ có loại ấm được làm từ bàn tay của các nghệ nhân hàng đầu có nhiều kinh nghiệm trong nghề.
Những kiểu dáng của ấm tử sa
Do được xuất hiện từ khá lâu trước đây và cũng trải qua nhiều đời chế tác nên loại ấm này hiện nay có hơn 100 kiểu dáng khác nhau. Tuy nhiên, trong số hàng loại kiểu dáng đó thì vẫn có kiểu dáng Tây Thi được phần đông người dùng ấm tử sa hiện nay ưa chuộng.
Cùng với đó là một số dáng ấm khác như kiểu dáng Thạch Biều, Văn Đán, Chuyết Cầu, Mỹ Nhân Kiên, Đức Chung, Phỏng Cổ cũng được khá nhiều người mê mẩn. Để có thể sở hữu được một trong các kiểu dáng này tương đối không hề khó, tuy nhiên nó sẽ khá đắt.
Mỗi kiểu dáng sẽ mang đến cho gia chủ một cảm giác và phong thủ khác nhau. Cụ thể như có kiểu dáng Văn Đán mang đến cho mọi người niềm vui, hạnh phúc, còn kiểu Đức Chung thì khiến cho người dùng nó nhận được sự hưng thịnh và tài lộc thường xuyên.
Các yếu tố quan trọng sẽ quyết định giá cả của ấm
Bên cạnh các kiểu dáng và các công dụng đặc biệt của ấm tử sa thì chắc nhiều người cũng khá tò mò về việc nó sẽ đáng giá bao nhiêu trên thị trường. Thường thì nó sẽ rơi vào khoảng từ vài triệu cho đến hàng trăm triệu tùy các vào yếu tố dưới đây.
Nguyên vật liệu làm nên ấm tử sa
Dĩ nhiên, đúng như tên gọi của nó, nếu nó được làm từ loại đất nung được lấy từ vùng núi Hoàng Long của vùng Nghi Hưng thì giá sẽ cao nhất. Do loại đất này sở hữu khá nhiều điểm độc đáo để tạo nên một chiếc ấm mang lại nhiều giá trị cho người dùng.
Người làm ra ấm là ai?
Do loại ấm này không được làm bởi các thợ thầy bình thường mà được tạo nên bởi các nghệ nhân nên điều này cũng ảnh hưởng khá nhiều đến giá của nó. Cụ thể là các nghệ nhân tay nghề càng cao, càng tạo ra thành phẩm với độ tinh xảo càng cao thì giá sẽ càng cao.
Ấm tử sa có kiểu dáng ra sao?
Tùy vào từng loại kiểu dáng mà loại ấm này sẽ có mức giá khác nhau, đối với các ấm được tạo nên một cách đơn giản và số lượng lớn thì giá sẽ rẻ nhất. Còn đối với các ấm được tạo nên một cách phức tạp, kiểu dáng cầu kỳ thì giá sẽ tương đối cao.
Lời kết
Khó có thể biết được rằng một chiếc ấm tử sa trông có vẻ đơn giản như vậy nhưng bên trong lại chứa nhiều giá trị đến vậy. Tuy nhiên, ngày nay có khá nhiều nơi buôn bán loại ấm này với giá rẻ và kém chất lượng, bạn nên cân nhắc kiểm tra kỹ khi lựa chọn loại dụng cụ này.
