Tìm Hiểu Nguồn Gốc Ấm Tử SA và Sự Khác Biệt Với Ấm Khác

Ấm tử sa là gì?

Ấm tử sa là một loại ấm được làm từ đất sét không được tráng men, thường được sản xuất từ vùng núi Hoàng Long thuộc Nghi Hưng, Trung Quốc. Những chiếc ấm này được nung ở nhiều nhiệt độ khác nhau, tùy thuộc vào loại đất sét được sử dụng, do đó có thể mang lại cho sản phẩm nhiều màu sắc khác nhau. Thêm thông tin về ấm trà tử sa có thể được tìm thấy trên trang wiki.

Tên gọi tử sa bắt nguồn từ đâu?

ừ “Tử Sa” có nguồn gốc từ tiếng Trung Quốc, trong đó “Tử” có nghĩa là tím và “Sa” có nghĩa là cát. Tên này được đặt để chỉ một loại đất, khoáng, cát có màu tím được tìm thấy trong vùng núi Hoàng Long. Ban đầu, tên “Ấm Tử Sa” chỉ được sử dụng để chỉ một loại ấm đặc biệt được làm từ đất sét trong vùng Nghi Hưng, Trung Quốc. Tuy nhiên, hiện nay, tên này cũng được sử dụng để ám chỉ các loại ấm đất sét nung không tráng men khác. Vì vậy, các loại ấm Tử Sa không chỉ được sản xuất tại vùng Nghi Hưng mà còn có thể được tìm thấy ở các đơn vị khác, bao gồm cả ấm Tử Sa Bát Tràng.

Được ghi lại trong sách, ấm tử sa được biết tới từ thời Xuân Thu chiến quốc và được tạo hình thành sản phẩm đầu tiên bởi Đào Chu Công. Tuy nhiên, chỉ từ thời nhà Tống, khi vua hoàng đế Chính Đức trị vì, chúng mới được sản xuất thành các loại ấm Tử Sa với nhiều hình dáng khác nhau và danh tiếng của chúng đã được truyền tai cho đến ngày nay.

Đất tử sa tại núi Hoàng Long

Vùng núi Hoàng Long ở tỉnh Giang Tô, Trung Quốc là nơi duy nhất có loại đất sét tử sa này. Loại đất này được hình thành từ các lớp trầm tích sa thạch đặc biệt. Đặc điểm của đất sét tử sa là có hàm lượng nhôm ôxit và sắt ôxit cao, chiếm từ 20-21% với nhôm ôxit và 8-10% với sắt ôxit, tạo nên những màu sắc đặc trưng khác nhau.

Các loại đất sét được khai thác tại vùng núi Hoàng Long đều có tính tạo hình cao, có hạt nhẵn mịn, trơn láng và co lại khi ở nhiệt độ cao. Điều đặc biệt là đất sét tử sa không thể trộn với nước để làm mềm và không thể dùng các phương pháp truyền thống như bàn xoay hoặc đứng để tạo hình. Thay vào đó, những nghệ nhân phải nặn trực tiếp bằng tay để tạo hình sản phẩm. Chính vì vậy, các mẫu ấm tử sa thường có giá trị cao cả về mặt nghệ thuật lẫn giá trị vật chất. Đất sét tử sa thích hợp để làm các loại ấm trà hoặc các sản phẩm phù điêu được tạo bằng tay.

Tại vùng đất Nghi Hưng, các loại khoáng thạch tử sa phải được khai thác thủ công để giữ cho nguyên liệu nguyên sơ. Điều này bởi vì chúng chứa nhiều thành phần kim loại nhôm ôxit và sắt ôxit, và có thể bị thay đổi cấu trúc khi tiếp xúc với các chất nổ, dẫn đến mất đi vẻ đẹp và hương vị của trà. Mỗi nghệ nhân cũng có những bí kíp riêng về tỉ lệ trộn đất để tạo ra các màu đặc biệt, và chúng được truyền lại cho thế hệ kế tiếp.

So với các vùng đất khác, đất sét dùng để làm ấm tử sa tại Nghi Hưng chứa các chất khoáng đặc trưng, và do đó khi pha trà, trà có vị ngon hơn. Điều này đặc biệt hữu ích đối với những người đã có kinh nghiệm nghiên cứu sử dụng trà.

Sự khác biệt giữa Ấm Tử và các loại ấm khác

Ấm Tử Sa là một loại ấm trà đặc biệt, có một số sự khác biệt so với các loại ấm khác như sau:

1. Nguyên liệu: Ấm Tử Sa được làm từ đất sét Tử Sa đặc biệt ở vùng núi Hoàng Long tại Trung Quốc, trong khi đó các loại ấm khác thường được làm từ đất sét khác.
2. Cách làm: Để tạo ra Ấm Tử Sa, nghệ nhân phải nặn trực tiếp bằng tay để tạo hình sản phẩm, trong khi các loại ấm khác thường được làm bằng cách sử dụng bàn xoay hoặc các phương pháp truyền thống khác.
3. Tính tạo hình: Đất sét Tử Sa có tính tạo hình cao, hạt nhẵn mịn, trơn láng và co lại khi ở nhiệt độ cao, tạo nên những sản phẩm ấm có đường nét tinh tế và mịn màng.
4. Tính hút nước: Đất sét Tử Sa không thể trộn với nước để làm mềm, điều này làm cho ấm Tử Sa giữ nguyên độ thấm nước tốt hơn so với các loại ấm khác.
5. Hương vị trà: Do ấm Tử Sa được làm từ đất sét đặc biệt có chứa các thành phần nhôm ôxit và sắt ôxit, nó có thể giúp tăng cường hương vị của trà và mang lại một hương vị đặc trưng cho trà pha bằng ấm Tử Sa.